Czym jest uszlachetnianie czynne ?

Regulacje dotyczące procedury uszlachetniania czynnego zawarte są w szczególności w rozporządzeniu 952/2013 ustanawiającym unijny kodeks celny.

Procedura ta daje możliwość czasowego przyjęcia na obszar celny Unii Europejskiej towarów, które pochodzą spoza Unii Europejskiej. Celem jest poddanie ich określonym procesom przetwarzania, w wyniku których powstają produkty gotowe czyli produkty przetworzone. Mogą one zostać wywiezione poza obszar celny Unii lub (jeżeli zostaną spełnione odpowiednie obowiązki celne) dopuszczone do obrotu na unijnym rynku. Dopuszczenie do obrotu na rynku unijnym będzie wiązało się z koniecznością uiszczenia należności celnych przywozowych odpowiednio za sprowadzone towary lub za produkty uzyskane z ich przetworzenia.

Aby skorzystać z procedury uszlachetnienia czynnego należy posiadać ważne pozwolenie, które udzielane jest przez właściwy organ celny. 

Dotyczy ono, między innymi, następujących obszarów:

- obróbka towarów, w tym montaż, składanie lub ich instalowanie w innych towarach;
- przetwarzanie towarów;
- niszczenie towarów;
- naprawa towarów, w tym ich odnawianie i porządkowanie;
- wykorzystywanie towarów, które nie wchodzą w skład produktów przetworzonych, ale umożliwiają lub ułatwiają ich wytworzenie, nawet jeżeli zostają one całkowicie lub częściowo zużyte w tym procesie ("akcesoria produkcyjne").

Pobieranie należności

Wobec towarów, które objęte są procedurą uszlachetniania czynnego nie pobiera się:

-należności celnych,

-innych należności, (w tym należności podatkowych), które określone są w innych przepisach.

Wobec takich towarów nie są stosowane również środki polityki handlowej o ile nie zakazują one wprowadzania towarów na obszar celny Unii lub wyprowadzania towarów z obszaru celnego Unii - aż do chwili, gdy towary te zostaną powrotnie wywiezione poza obszar celny Unii w postaci produktów przetworzonych.

W celu zamknięcia procedury, w zależności od potrzeb gospodarczych, towary nieunijne objęte procedurą uszlachetniania czynnego lub produkty przetworzone uzyskane z takich towarów, będą mogły zostać pierwotnie wywiezione (wtedy to nie ma obowiązku uiszczenia należności celnych), albo mogą zostać objęte kolejną procedurą celną, np. procedurą dopuszczenia do obrotu. Wtedy to powstaje obowiązek uiszczenia należności celnych.

(art. 256 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (Dz. U. UE. L. z 2013 r. Nr 269, str. 1 z późn. zm.).

Jakie są wymagania uzyskania pozwolenia ?

Udziela się je osobie, która spełnia wszystkie następujące warunki (art. 211 ust. 3 i 4 Rozporządzenia):

a) ma siedzibę na obszarze celnym Unii;

b) zapewnia prawidłową realizację operacji; (uznaje się, że upoważniony przedsiębiorca w zakresie uproszczeń celnych spełnia ten warunek, jeżeli działalność związana z daną procedurą specjalną była brana pod uwagę przy przyznawaniu statusu, o którym mowa w art. 38 ust. 2 lit.)

c) składa zabezpieczenie zgodnie z art. 89 - w przypadkach, w których może powstać dług celny lub inne należności związane z towarami objętymi procedurą specjalną;

d) w przypadku odprawy czasowej lub procedury uszlachetniania czynnego - odpowiednio użytkuje towary, organizuje ich użytkowanie, przeprowadza procesy przetwarzania towarów lub organizuje ich przeprowadzenie.

Dodatkowo, jeżeli nie przewidziano inaczej  w uzupełnieniu powyższych regulacji, pozwolenia, udziela się wyłącznie wtedy, gdy spełnione są łącznie poniższe warunki:

a) organy celne mogą sprawować dozór celny bez konieczności stosowania środków administracyjnych niewspółmiernych do istniejącej potrzeby gospodarczej;

b) pozwolenie na korzystanie z procedury przetwarzania nie ma negatywnego wpływu na istotne interesy producentów unijnych (warunki ekonomiczne).

Jak wnioskować ?

Wniosek o udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego składa się do właściwego naczelnika urzędu celno-skarbowego.

Jeżeli wnioskodawca ma siedzibę na obszarze celnym Unii, wniosek składa się do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego ze względu na miejsce, w którym są prowadzone lub dostępne główne księgi rachunkowe wnioskodawcy na potrzeby celne i gdzie będzie dokonywana przynajmniej część procesu przetwarzania. Jeżeli nie można określić właściwości zgodnie z opisaną powyżej zasadą, wniosek składa się do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego dla miejsca gdzie są prowadzone lub dostępne główne księgi rachunkowe wnioskodawcy na potrzeby celne.

W przypadku gdy wnioskodawca ma siedzibę poza obszarem celnym Unii, wniosek składa się do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego dla miejsca, w którym towary mają zostać przetworzone po raz pierwszy.

Można też wnioskować na podstawie zgłoszenia celnego.

Zamknięcie procedury uszlachetniania czynnego (art. 215 i 257 Rozporządzenia)

Procedura zostaje zamknięta, gdy objęte nią towary lub produkty przetworzone są objęte kolejną procedurą celną, wyprowadzone poza obszar celny Unii, zniszczone bez powstania odpadów lub są przedmiotem zrzeczenia na rzecz skarbu państwa zgodnie z art. 199.

Organy celne określają termin w jakim procedura ma zostać zamknięta. Rozpoczyna on swój bieg w dniu, w którym towary nieunijne zostają objęte procedurą i uwzględnia czas niezbędny do przeprowadzenia procesów przetwarzania oraz zamknięcia procedury.

Czy możliwe jest przedłużenie pozwolenia ? (art. 257 ust. 2,3,4 Rozporządzenia)

Na uzasadniony wniosek posiadacza pozwolenia organy celne mogą w rozsądnym zakresie przedłużyć termin pozwolenia.